آیساک اشترن

دولت چین در سال 1979 همزمان با گشودن درها به روی غرب، از ویولن نواز برجسته معاصر آیساک اشترن دعوت کرد تا از آن کشور دیدن کند. نتیجه این سفر یک ماهه، فیلمی مستند بود با عنوان "از مائو تا موتزارت" که در سال 1981 اسکاراین رشته را ربود. در ویدیوی تهیه شده از این مستند، بونوسی (اگر کسی معادل فصیحی برای بونوس پیشنهاد کند ممنون می شوم) گنجانده شده که سفری مشابه را درست 20 سال بعد از تهیه آن مستند به تصویر کشیده است. برای عاشقان این زیبا نوازترین ویولنیست عصر ما، که به گمان من اجرای او از کنسرتو ویولن بتهوون همراه با فیلارمونیک نیویورک به رهبری لئونارد برنشتاین، مطلقا زیباترین اجرای این اثر است، تماشای این ویدیو چون مائده ای بهشتی است؛ اما مقایسه مستند اصلی با آن بونوس از بعضی جنبه ها جالب تر از اصل داستان است

در فیلم اصلی ، اشترن و همراهانش لباس رسمی به بر دارند، ولی چینی ها، از مقامات دولتی تا هنرمندان، با همان کتهای یقه بسته گونی مانند دیده می شوند. در فیلم "بازگشت بعداز 20 سال" چینی ها همه کت و کراوات دارند، ولی اشترن همه جا با یک پیراهن و پولوور ظاهر می شود! فراموش نکنیم که در مستند اصلی، به همه دیوارها تصاویری از مائو و استالین، بزرگ ترین جنایتکار بشری دیده می شود، هم او که گفته می شود جنایتهایش از میلیون گذشت

نکته جالب آن است که اشترن در مصاحبه ای با مدیر هنرستان شانگهای می گوید: "هنرمندان شما در حد 9 تا 11 سال و شاید قدری بالاتر فوق العاده هستند، نمی دانم چه می شود که بعد از 18 سالگی پیش نمی روند، سهل است، به نظر سرخورده می آیند". و البته در آن سالها، این اظهار حتی برای مسافری چون اشترن می توانست مخاطره آور باشد

اما جالب تر آن که در سفر 79 ، اشترن با ارکستر سنفونیک پکن به رهبری یک چینی کنسرتوی نمره 3 موتزارت را اجرا می کند، و فیلم صحنه هایی بسیار دیدنی از تمرینهای این برنامه را نشان می دهد. در سفربیست سال بعد، همین رهبر را که معلول شده بر صندلی چرخدار به دیدن اشترن می برند، که ملاقات آن دو و در آغوش کشیدنشان لحظه ای اشک به چشم بیننده می آورد. رهبر سالخورده به اشترن می گوید که 20 سال پیش نمی توانست درست با او صحبت کند، چرا که آن زمان هر حرفی سیاسی تلقی می شد!...طفلک نمی دانست که چیزی جز لباسها عوض نشده است